Hypotheekfraude: Wat is het, wat zijn de risico’s en hoe kun je je verdedigen?

De huizenmarkt is krap, de rentes zijn hoog en banken stellen steeds strengere eisen voor het verkrijgen van een hypotheek. In deze situatie wordt hypotheekfraude steeds vaker gepleegd – soms bewust, maar vaak ook zonder dat mensen zich realiseren dat ze een strafbaar feit begaan. Word je verdacht van hypotheekfraude? Of ben je onbedoeld slachtoffer geworden van een frauduleuze tussenpersoon? De gevolgen kunnen groot zijn: een strafblad, een EVR-registratie (zwarte lijst bij banken), of zelfs gedwongen verkoop van je woning.

Wat is hypotheekfraude?

Bij hypotheekfraude wordt onjuiste of vervalste informatie verstrekt om een hypotheek te krijgen die anders niet zou worden verstrekt. Dit kan op verschillende manieren:

• Inkomensfraude – het vervalsen van loonstroken, werkgeversverklaringen of jaaropgaven
• Taxatiefraude – een woning bewust te hoog laten taxeren
• Verhullen van verhuur of schulden – relevante informatie achterhouden
• Misbruik van katvangers – iemand anders een hypotheek laten afsluiten voor jouw woning
• Hypotheek gebruiken voor criminele doeleinden – bijvoorbeeld witwassen

Niet elke onregelmatigheid is direct fraude. Wil er sprake zijn van hypotheekfraude, dan moet er aan de volgende criteria worden voldaan:

• Opzettelijk handelen
• Misleiding van de bank of geldverstrekker
• Financieel voordeel behalen
• Benadeling van een derde partij
• Onrechtmatig of illegaal handelen

Als deze elementen aanwezig zijn, kan er sprake zijn van een strafbaar feit – met serieuze gevolgen.

Welke vormen van hypotheekfraude bestaan er?

Hypotheekfraude kan op meerdere manieren plaatsvinden. Dit zijn de meest voorkomende vormen:

1. Inkomensfraude

De meest klassieke vorm van fraude. Hierbij worden loonstroken, jaaropgaven of werkgeversverklaringen vervalst om een hoger inkomen te tonen. Soms doet de aanvrager dit zelf, maar vaak is een adviseur of tussenpersoon betrokken.

2. Frauduleuze taxaties

Taxaties kunnen worden opgeblazen om een hogere hypotheek te krijgen. Dit kan gebeuren door:

• Een taxateur die bewust een te hoge waarde inschat
• Verhullen dat een woning al verhuurd is
• Op papier renoveringen aangeven die nooit hebben plaatsgevonden

3. Misbruik van katvangers

Bij sommige fraudezaken worden katvangers ingezet: mensen die op papier een hypotheek afsluiten, maar geen daadwerkelijke eigenaar of gebruiker van de woning zijn. Vaak weten zij zelf niet eens dat ze bij fraude betrokken zijn.

4. Witwassen via hypotheken

Criminelen gebruiken vastgoed om zwart geld wit te wassen. Dit gebeurt bijvoorbeeld door:

• Hypotheken af te sluiten met illegaal geld als onderpand
• Fictieve inkomsten op te voeren via nepwerkgevers
• Vastgoed meerdere keren door te verkopen om geldstromen te verbergen

Wat zijn de mogelijke gevolgen?

Word je verdacht van hypotheekfraude? Dan kunnen de gevolgen groot zijn

.
• Strafrechtelijke vervolging – Valsheid in geschrifte en oplichting kunnen leiden tot maximaal 4 jaar gevangenisstraf of een boete tot €90.000.
• Opname in het EVR-register – Banken plaatsen je op een zwarte lijst (Extern Verwijzingsregister). Hierdoor kun je tot 8 jaar geen hypotheek of lening krijgen – en soms zelfs geen gewone betaalrekening openen.
• Beëindiging van je hypotheek – De bank kan je hypotheek stopzetten en je dwingen om je huis te verkopen. Dit kan resulteren in een restschuld.
• Blokkade bij financiële instellingen – Zelfs als je niet strafrechtelijk vervolgd wordt, kunnen banken besluiten om geen zaken meer met je te doen.

Wat als je onschuldig bent of slachtoffer bent van fraude?

Hypotheekfraude is niet altijd bewust. Veel mensen raken onbedoeld betrokken doordat ze een tussenpersoon vertrouwen die achteraf fraude blijkt te hebben gepleegd.

Voorbeelden van onschuldige betrokkenheid:

• Een hypotheekadviseur heeft namens jou documenten vervalst zonder jouw medeweten
• Je hebt getekend voor een hypotheek zonder te weten dat de gegevens onjuist waren
• Je bent als katvanger gebruikt zonder te beseffen wat dit inhield

Als je slachtoffer bent geworden van hypotheekfraude, kun je desondanks grote problemen krijgen. Je loopt nog steeds het risico op:

• Een EVR-registratie
• Aangifte door de bank
• Strafrechtelijke vervolging

Wat kun je doen als je verdacht wordt?

Kom je in aanraking met een bank, hypotheekverstrekker of justitie? Dan heb je drie opties:

1. Je erkent de fout

Misschien heb je onder druk gehandeld of besefte je niet de ernst van de situatie. Soms kan openheid leiden tot een mildere behandeling. Maar: je verklaring kan tegen je worden gebruikt in een strafzaak.

2. Je zwijgt of zegt niets inhoudelijks

Je voorkomt dat je jezelf in de problemen praat. Dit is vooral slim als je risico loopt op strafrechtelijke vervolging. Nadeel: je krijgt minder kans om je kant van het verhaal te vertellen.

3. Je ontkent en legt uit

Als je geen opzet had of slachtoffer bent van andermans fraude, kun je dit uitleggen. Doe dit altijd met een advocaat erbij – anders loop je het risico om je onbedoeld schuldig te maken aan tegenstrijdige verklaringen.

Praktische tips om problemen te voorkomen

Wil je voorkomen dat je in een fraudezaak belandt? Let dan op het volgende:

• Werk alleen met erkende hypotheekadviseurs
• Controleer alle documenten die namens jou worden ingediend
• Bewaar kopieën van loonstroken, contracten en taxatierapporten
• Neem geen genoegen met “snelle deals” die te mooi lijken om waar te zijn
• Laat een jurist meekijken als je twijfels hebt

Word je verdacht van hypotheekfraude? Neem direct contact op.

Of je nu verdacht wordt, een EVR-registratie wilt aanvechten of slachtoffer bent van andermans fraude – neem direct contact met ons op. Wij helpen je om jouw rechten te beschermen en de juiste stappen te zetten. Wacht niet te lang, want tijdig ingrijpen kan het verschil maken tussen een strafblad en een sepot, of tussen financiële problemen en een nieuwe kans.