Hoog risico sectoren en toegang tot het betalingsverkeer
Banken hebben een wettelijke verplichting om te voorkomen dat hun financiële systemen worden misbruikt voor witwassen, fraude of terrorismefinanciering. Dit betekent dat bepaalde sectoren als ‘hoog risico’ worden geclassificeerd en extra strikte controleprocedures moeten ondergaan bij het verkrijgen van een bankrekening. Dit artikel behandelt de belangrijkste sectoren die problemen ervaren bij toegang tot het betalingsverkeer, de redenen achter deze classificatie en wat bedrijven kunnen verwachten vanuit het cliëntenonderzoek.
Waarom banken sectoren als hoog risico beschouwen
De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) verplicht banken om verscherpt toezicht te houden op sectoren met een verhoogd risico op financieel misbruik. Factoren die een sector als risicovol kunnen maken zijn onder andere:
Grote contante geldstromen zonder duidelijke herkomst.
Eerdere gevallen van fraude of witwaspraktijken binnen de sector.
Beperkte transparantie over eigendomsstructuren of financieringsbronnen.
Internationale transacties met landen die als risicovol worden beschouwd.
ESG-beleid (Environmental, Social & Governance), waarbij banken bepaalde sectoren vanwege maatschappelijke impact mijden.
Adult entertainment (online en offline)
Waarom banken deze sector risicovol vinden:
De adult entertainment-industrie, waaronder stripclubs, escortservices, webcamdiensten en pornografische websites, wordt door banken als risicovol beschouwd vanwege de mogelijke link met witwaspraktijken, mensenhandel en uitbuiting. Hoewel veel bedrijven in deze sector legaal opereren, zijn banken terughoudend vanwege reputatieschade en ethische bezwaren.
Daarnaast stellen internationale correspondentbanken soms als voorwaarde dat hun Nederlandse partners geen klanten in deze branche mogen bedienen. Dit betekent dat banken zich gedwongen kunnen voelen om bedrijven in deze sector te weigeren. Ook spelen ESG-criteria (Environmental, Social, Governance) een rol: banken vermijden sectoren die niet in lijn liggen met hun duurzaamheids- en ethiekbeleid.
Wat ondernemers kunnen verwachten:
Bedrijven in deze sector worden onderworpen aan extra strenge screeningsprocedures. Dit betekent dat zij uitgebreide documentatie moeten aanleveren over hun bedrijfsmodel, inkomstenbronnen en klantenbestand. In sommige gevallen kan een bankrekening zonder duidelijke reden worden geweigerd of beëindigd. Ook internationale betalingen worden extra gecontroleerd, wat kan leiden tot vertragingen of beperkingen in het betalingsverkeer.
Oplossingen:
Ondernemers kunnen overwegen om samen te werken met gespecialiseerde betaalinstellingen die gericht zijn op hoog-risico sectoren. Daarnaast kan het implementeren van certificeringen en compliance-protocollen helpen om banken te overtuigen van de transparantie en legitimiteit van het bedrijf. Brancheverenigingen kunnen ook in gesprek gaan met banken om richtlijnen te ontwikkelen die toegang tot financiële diensten vergemakkelijken.
Automotive sector (grensstreek en occasionshandel)
Waarom banken deze sector risicovol vinden:
De handel in voertuigen, met name in de grensstreek en de verkoop van occasions, wordt door banken als een risicovolle sector beschouwd. Dit komt voornamelijk door het veelvuldig gebruik van contante betalingen, waardoor de herkomst van geld moeilijk te traceren is. Daarnaast heeft de sector een verleden van btw-carrouselfraude, waarbij voertuigen via verschillende landen worden verhandeld om belastingvoordelen te behalen.
Ook is gebleken dat sommige autohandelaren betrokken zijn bij fraude en witwaspraktijken. Dit heeft ertoe geleid dat banken een terughoudend beleid hanteren ten opzichte van zakelijke relaties met autodealers, vooral bij kleinere ondernemingen en internationale handelaars.
Wat ondernemers kunnen verwachten:
Autohandelaren die een zakelijke rekening willen openen, moeten rekening houden met extra strenge controles. Banken vragen vaak uitgebreide documentatie op, zoals btw-aangiftes, douanepapieren en transactiegeschiedenis. Daarnaast worden klanten regelmatig onderworpen aan periodieke herbeoordelingen, wat kan leiden tot aanvullende vragen of beperkingen op transacties.
Oplossingen:
Brancheorganisatie BOVAG werkt samen met banken om richtlijnen te ontwikkelen die het onderscheid maken tussen bonafide en malafide autohandelaren. Ondernemers die kunnen aantonen dat zij volgens transparante procedures werken, hebben daardoor meer kans op goedkeuring. Daarnaast wordt er gewerkt aan een verschuiving van contante betalingen naar digitale transacties om de risico’s te minimaliseren.
Betaalinstellingen (PSP’s en MTO’s)
Waarom banken deze sector risicovol vinden:
Betaalinstellingen, zoals Payment Service Providers (PSP’s) en Money Transfer Operators (MTO’s), spelen een intermediaire rol in het financiële verkeer. Dit betekent dat zij namens derden betalingen verwerken, wat hen kwetsbaar maakt voor witwaspraktijken en frauduleuze transacties.
Het voornaamste risico voor banken is de onduidelijke herkomst van geldstromen. Omdat PSP’s en MTO’s transacties faciliteren voor externe partijen, is het moeilijk voor banken om de uiteindelijke begunstigden te identificeren. Bovendien wordt de sector in sommige landen minder streng gereguleerd, waardoor kwaadwillende partijen misbruik kunnen maken van grensoverschrijdende betalingssystemen.
Wat ondernemers kunnen verwachten:
Betaalinstellingen worden onderworpen aan uitgebreide cliëntenonderzoeken (Customer Due Diligence). Banken eisen vaak dat PSP’s gedetailleerde informatie verstrekken over hun eigen klanten en transactiestromen. Dit kan leiden tot langere wachttijden bij het openen van een rekening of het doorvoeren van internationale betalingen. Daarnaast kunnen banken PSP’s vragen om extra maatregelen te implementeren, zoals transaction monitoring en enhanced due diligence (EDD).
Oplossingen:
Om de toegang tot het betalingsverkeer te waarborgen, werken de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB), De Nederlandsche Bank (DNB) en de Betaalvereniging Nederland samen aan duidelijke richtlijnen voor de sector. Daarnaast is het voor betaalinstellingen belangrijk om te investeren in geavanceerde compliance-systemen en fraudepreventie-tools, zodat zij de risico’s voor banken minimaliseren.
Coffeeshops en de cannabis industrie
Waarom banken deze sector risicovol vinden:
De coffeeshopbranche en de bredere cannabisindustrie worden als risicovol beschouwd vanwege het gedoogbeleid in Nederland. Hoewel de verkoop van cannabis onder bepaalde voorwaarden is toegestaan, blijft de inkoop via de ‘achterdeur’ illegaal. Dit maakt het voor banken moeilijk om de financiële stromen te verifiëren, wat hen blootstelt aan witwasrisico’s.
Een bijkomend probleem is dat veel coffeeshops werken met grote hoeveelheden contant geld, wat het risico op belastingontduiking en criminaliteit verhoogt. Sommige internationale correspondentbanken weigeren transacties van de cannabisindustrie te verwerken, waardoor Nederlandse banken gedwongen worden hun beleid hierop aan te passen.
Wat ondernemers kunnen verwachten:
Coffeeshophouders en telers ervaren vaak grote moeilijkheden bij het openen en behouden van een zakelijke rekening. Banken stellen strenge eisen aan het cliëntenonderzoek, waarbij volledige transparantie over de herkomst van geld vereist is. In sommige gevallen worden bedrijven geweigerd of afgesloten zonder gedetailleerde uitleg.
Oplossingen:
Om het probleem op te lossen, wordt gewerkt aan de invoering van een keurmerk voor de cannabisindustrie, dat de transparantie moet vergroten. Daarnaast is er een pilotproject voor gereguleerde cannabisteelt, waarin banken en overheidsinstanties samenwerken om veilige en legale financiële structuren op te zetten.
Cryptodienstverleners
Waarom banken deze sector risicovol vinden:
De cryptosector wordt door banken als zeer risicovol beschouwd vanwege de mogelijkheid tot anonieme en grensoverschrijdende transacties. Dit maakt het voor financiële instellingen moeilijk om de herkomst van geld te traceren, waardoor er een verhoogd risico is op witwassen en terrorismefinanciering.
Daarnaast is er nog onduidelijke regulering. De Europese regelgeving (MiCAR) wordt pas eind 2024 geïmplementeerd, waardoor er momenteel een gebrek is aan uniforme richtlijnen. Banken ervaren hierdoor onzekerheid en nemen liever geen onnodige risico’s.
Wat ondernemers kunnen verwachten:
Cryptobedrijven moeten rekenen op verlengde verificatieprocedures en mogelijk moeilijkheden bij het openen van een zakelijke rekening. Banken vragen uitgebreide documentatie, waaronder inzicht in klanten, transactiegedrag en naleving van de anti-witwasregelgeving (AML/KYC).
Daarnaast worden sommige cryptobedrijven geconfronteerd met beperkingen op bepaalde betaalstromen, vooral als het gaat om transacties met buitenlandse cryptobeurzen.
Oplossingen:
Om de toegankelijkheid tot financiële diensten te verbeteren, worden er binnen de sector zelfregulering en transparantiemaatregelen ingevoerd. Daarnaast wordt verwacht dat MiCAR (Markets in Crypto-Assets Regulation) zal bijdragen aan een meer uniforme benadering door banken en toezichthouders.
Gokindustrie (online en offline kansspelen)
Waarom banken deze sector risicovol vinden:
De gokindustrie werkt vaak met grote sommen contant geld en heeft een hoog risico op fraude en witwaspraktijken. Vooral in de sector van gokautomaten en online wedkantoren is er een gebrek aan transparantie over de bron van middelen en betalingsstromen.
Daarnaast kan de reputatie van een bank onder druk komen te staan als zij wordt geassocieerd met de gokindustrie. Dit leidt ertoe dat sommige banken gokbedrijven helemaal uitsluiten van hun diensten.
Wat ondernemers kunnen verwachten:
Banken voeren verscherpt onderzoek uit bij bedrijven in deze sector. Dit betekent dat gokbedrijven uitgebreide documentatie moeten aanleveren over hun inkomstenbronnen, klantenbestand en transacties. Ook kunnen beperkingen op contante transacties en strenge monitoring van geldstromen worden opgelegd.
Oplossingen:
Er wordt binnen de gokindustrie gewerkt aan meer transparantie en compliance-maatregelen. Sommige bedrijven implementeren verplichte verificatie van spelers (KYC) en geavanceerde anti-witwascontroles om banken gerust te stellen.
Handel in edelmetalen en juweliers
Waarom banken deze sector risicovol vinden:
Juweliers en handelaren in edelmetalen werken veel met contante betalingen en internationale transacties, wat de sector kwetsbaar maakt voor witwassen en belastingontduiking. Grote coupures en anonieme aankopen maken het moeilijk om de herkomst van geld te verifiëren.
Wat ondernemers kunnen verwachten:
Ondernemers in deze sector worden vaak extra gecontroleerd op transacties boven een bepaalde limiet. Ze kunnen te maken krijgen met verplichte identificatie van kopers en meldingen bij de FIU (Financial Intelligence Unit) als er verdachte transacties plaatsvinden.
Oplossingen:
Er wordt samengewerkt met de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) om juweliers en edelmetaalhandelaren beter te begeleiden bij het naleven van de Wwft-regels. Dit omvat betere rapportageprocedures en strengere interne controles.
Horeca
Waarom banken deze sector risicovol vinden:
Horecazaken, zoals restaurants, cafés en nachtclubs, werken vaak met hoge volumes contant geld, wat het risico op belastingontduiking en witwaspraktijken vergroot. Daarnaast hebben sommige horecabedrijven te maken met foute boekhouding en onduidelijke financiële structuren.
Wat ondernemers kunnen verwachten:
Banken kunnen extra bewijsstukken eisen over de omzet en de herkomst van contant geld. Dit betekent dat horecabedrijven strikte financiële rapportages moeten bijhouden en transparantie moeten tonen over hun inkomstenstromen.
Oplossingen:
Door meer elektronische betalingen te accepteren, kunnen horecaondernemers hun financiële transparantie vergroten. Ook wordt er gewerkt aan branchegerichte compliance-oplossingen om het risico van witwaspraktijken te verminderen.
Islamitische organisaties en Moskeeën
Waarom banken deze sector risicovol vinden:
Islamitische organisaties, waaronder moskeeën, kunnen onterecht geassocieerd worden met terrorismefinanciering. Daarnaast ontvangen veel van deze organisaties grote contante donaties, wat de transparantie bemoeilijkt.
Wat ondernemers kunnen verwachten:
Banken voeren extra controles uit op geldstromen en kunnen uitgebreide vragen stellen over donateurs en financieringsbronnen. Dit leidt soms tot vertragingen of zelfs weigeringen van rekeningen.
Oplossingen:
Door betere documentatie en transparantie over donaties kunnen moslimorganisaties aantonen dat ze voldoen aan de regelgeving. Daarnaast wordt er gewerkt aan een duidelijker beleid bij banken om discriminatie te voorkomen.
Trustkantoren
Waarom banken deze sector risicovol vinden:
Trustkantoren beheren financiële structuren voor klanten en hebben vaak te maken met complexe en internationale geldstromen. Dit maakt het voor banken moeilijk om volledig inzicht te krijgen in de herkomst van vermogen en de uiteindelijke begunstigden (Ultimate Beneficial Owners – UBO’s).
Daarnaast zijn trustkantoren in het verleden betrokken geweest bij witwasaffaires en belastingontwijking, wat hen een reputatie als risicosector heeft opgeleverd. Banken vrezen dat trustkantoren misbruikt kunnen worden voor illegale financiële constructies en nemen daarom een terughoudende houding aan bij het faciliteren van bankdiensten voor deze sector.
Wat ondernemers kunnen verwachten:
Trustkantoren krijgen te maken met zeer strenge compliance-eisen en uitgebreide cliëntenonderzoeken (Customer Due Diligence – CDD). Banken vragen inzicht in de structuur van de entiteit, de herkomst van de geldstromen en de daadwerkelijke begunstigden.
Veel trustkantoren ervaren vertragingen bij het openen van een bankrekening of ondervinden plotselinge beëindiging van hun bankrelatie zonder duidelijke uitleg. Banken stellen bovendien hogere rapportageverplichtingen aan trustkantoren dan aan andere sectoren.
Oplossingen:
Om de samenwerking tussen banken en trustkantoren te verbeteren, worden werksessies georganiseerd tussen banken en de trustsector om de compliance-eisen beter op elkaar af te stemmen. Trustkantoren kunnen daarnaast hun positie versterken door:
Meer transparantie te bieden over hun cliënten en transacties.
Sterkere interne compliance-maatregelen te implementeren.
Samenwerking met toezichthouders en banken te bevorderen om risico’s te minimaliseren.
Tabaksindustrie & Elektronische Rookwaren
Waarom banken deze sector risicovol vinden:
De tabaksindustrie en fabrikanten van elektronische rookwaren worden door banken als risicovol beschouwd om verschillende redenen:
Reputatieschade – Banken willen niet geassocieerd worden met een sector die in verband wordt gebracht met gezondheidsproblemen en maatschappelijke kritiek.
ESG-beleid (Environmental, Social & Governance) – Veel banken hanteren strengere duurzaamheidscriteria, waarbij investeringen en financiële diensten aan tabaksgerelateerde bedrijven worden ontmoedigd of geweigerd.
Strenge wet- en regelgeving – De tabaksindustrie valt onder strikte nationale en internationale regelgeving, waardoor het voor banken complexer wordt om deze bedrijven te bedienen.
Wat ondernemers kunnen verwachten:
Tabaksproducenten en -handelaren kunnen te maken krijgen met moeilijkheden bij het openen van een zakelijke rekening of het verkrijgen van financiering. Sommige banken weigeren expliciet om zaken te doen met bedrijven in deze sector, vooral wanneer hun ESG-beleid zich richt op duurzame en maatschappelijk verantwoorde investeringen.
Daarnaast kunnen tabaksbedrijven rekenen op extra controle op hun financiële transacties, vooral bij internationale handel of bij betalingen aan leveranciers in landen met strenge anti-tabaksregelgeving.
Oplossingen:
Om de toegang tot financiële diensten te verbeteren, kan de sector:
Een dialoog aangaan met banken over acceptatiecriteria en compliance-vereisten.
Duurzame en maatschappelijk verantwoorde initiatieven ontwikkelen, zoals het verlagen van de milieu-impact van tabaksproductie.
Transparantie vergroten over de herkomst en distributie van hun producten om aan te tonen dat zij aan alle wettelijke verplichtingen voldoen.
Hoe kunnen ondernemers hun toegang tot het betalingsverkeer waarborgen?
Het is duidelijk dat ondernemers in deze sectoren grote uitdagingen ondervinden bij het verkrijgen en behouden van een zakelijke bankrekening. Banken hanteren strenge regels en extra controles, waardoor bedrijven soms zonder waarschuwing hun rekening verliezen of worden uitgesloten van het betalingsverkeer.
Om dit te voorkomen, is het essentieel om proactief te handelen:
Zorg voor volledige en transparante documentatie over financiële transacties.
Werk samen met brancheorganisaties en keurmerken om betrouwbaarheid te tonen.
Onderzoek alternatieve banken en fintech-oplossingen als traditionele banken niet meewerken.
Win juridisch advies in als je onterecht bent geweigerd of geregistreerd in een waarschuwingsregister.
Hulp nodig?
Ondervind je problemen met jouw bankrekening? Heb je te maken met een cliëntenonderzoek of een waarschuwingsregister? Financieel Recht Advcoaten helpt je graag verder. Neem vandaag nog contact op en ontdek jouw juridische mogelijkheden.
