AP kritisch over WGS: Privacy in gevaar door nieuwe wetgeving?
Het conceptwetsvoorstel Gegevensverwerking door Samenwerkingsverbanden (WGS) heeft de aandacht getrokken van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). Dit voorstel, dat de uitwisseling van persoonsgegevens tussen publieke en private partijen moet vergemakkelijken, roept serieuze juridische bezwaren op. Met name de mogelijke schending van privacyrechten baart zorgen. In deze blog bespreken we de kritiek van de AP en de gevolgen voor burgers en bedrijven.
Wat houdt de WGS in?
De WGS beoogt een wettelijke basis te bieden voor samenwerkingsverbanden waarin publieke en private partijen persoonsgegevens kunnen delen. Dit kan bijvoorbeeld gaan om samenwerking tussen de Belastingdienst, politie, gemeenten en woningcorporaties. Volgens de overheid is dit noodzakelijk om fraude en criminaliteit effectiever te bestrijden.
De wet zou bestuursorganen en private entiteiten toestaan om zonder een specifieke verdenking persoonsgegevens uit te wisselen. Dit roept juridische vragen op over de proportionaliteit en noodzakelijkheid van deze maatregel, aangezien het raakt aan fundamentele privacyrechten zoals vastgelegd in de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG).
De kritiek van de Autoriteit Persoonsgegevens
De AP heeft scherpe kritiek op het wetsvoorstel en waarschuwt voor de volgende juridische risico’s:
1. Onduidelijke verantwoordelijkheid en rechtsbasis
De WGS maakt het mogelijk dat gegevens tussen verschillende instanties worden gedeeld, zonder dat altijd duidelijk is wie verantwoordelijk is voor de verwerking en op welke wettelijke grondslag dit gebeurt.
2. Verwatering van rechtsstatelijke normen
De scheiding tussen publieke en private taken vervaagt, wat kan leiden tot een ongecontroleerde verwerking van persoonsgegevens zonder strikte controlemechanismen.
3. Inbreuk op privacyrechten zonder voldoende waarborgen
De AVG vereist dat persoonsgegevens alleen worden verwerkt op basis van een duidelijke en specifieke wettelijke grondslag. De WGS lijkt deze eis te omzeilen door een generieke uitwisselingsmogelijkheid te creëren, zonder afdoende toezicht.
4. Mogelijke misbruikrisico’s
Private partijen zouden toegang kunnen krijgen tot informatie die normaal gesproken alleen bij de overheid beschikbaar is. Dit kan leiden tot ongewenste profilering en onrechtmatige gegevensverwerking.
In plaats van een nieuwe wet te introduceren, stelt de AP voor om bestaande wetgeving beter te benutten. De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) biedt bijvoorbeeld al de mogelijkheid om verdachte transacties te melden. Een vergelijkbare meldingsplicht zou kunnen worden ingevoerd voor ondermijnende activiteiten, zonder afbreuk te doen aan privacyrechten.
Daarnaast pleit de AP ervoor om de AVG-richtlijnen strikter toe te passen. Dit zou betekenen dat samenwerkingsverbanden een gegevensbeschermingseffectbeoordeling (DPIA) moeten uitvoeren voordat gegevensuitwisseling plaatsvindt. Hierdoor blijft de bescherming van persoonsgegevens gewaarborgd.
Wat betekent dit voor burgers en bedrijven?
Voor particulieren en ondernemers kan de WGS verstrekkende gevolgen hebben. Banken, hypotheekverstrekkers en financiële instellingen zouden bijvoorbeeld verplicht kunnen worden om gegevens te delen met overheidsinstanties. Dit kan leiden tot situaties waarin persoonsgegevens zonder duidelijke aanleiding worden verwerkt, met mogelijk nadelige consequenties zoals financiële uitsluiting of onterechte verdenkingen van fraude.
Als u als consument of ondernemer te maken krijgt met financiële instellingen die uw gegevens onrechtmatig verwerken, kunt u juridische stappen ondernemen. Financieel Recht Advocaten biedt gespecialiseerd juridisch advies bij geschillen met banken en andere financiële dienstverleners.
Conclusie: WGS vormt een risico voor privacyrechten
Hoewel de bestrijding van fraude en criminaliteit belangrijk is, mag dit niet ten koste gaan van de rechtsstaat en privacybescherming. De WGS roept fundamentele vragen op over de rechtmatigheid en proportionaliteit van gegevensuitwisseling tussen publieke en private partijen. Financieel Recht Advocaten kan u helpen als u vermoedt dat uw privacyrechten worden geschonden door banken of andere financiële instellingen. Neem vrijblijvend contact met ons op voor juridisch advies.
