Borgtocht en zorgplicht van banken: Wat betekent de uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam?

Op 10 mei 2022 heeft het Gerechtshof Amsterdam uitspraak gedaan in een zaak waarin ABN AMRO Bank N.V. en Coöperatieve Rabobank U.A. een particulier borg aansprakelijk stelden voor de schulden van een gefinancierd bedrijf. Het hof bepaalde dat de bank de borg mocht aanspreken en dat de borgtochtovereenkomst rechtsgeldig was.

Deze uitspraak is van groot belang voor ondernemers en particulieren die zich borg stellen voor zakelijke leningen. Welke verplichtingen heeft een bank? Wat kun je doen als je als borg wordt aangesproken? En hoe kun je voorkomen dat je onterecht opdraait voor zakelijke schulden? In deze blog duiken we in de kern van de uitspraak, de gevolgen ervan en wat ondernemers en particulieren kunnen doen om zich juridisch te beschermen.

De feiten van de zaak

Deze zaak draait om [appellant], een ondernemer en (indirect) bestuurder van een onderneming die financiering had ontvangen. ABN AMRO en Rabobank hadden een krediet verstrekt van € 255 miljoen, waarbij [appellant] zich persoonlijk borg stelde voor € 7,5 miljoen.

Toen het bedrijf failliet ging, eisten de banken betaling van de borg. [appellant] weigerde en voerde de volgende argumenten aan:

• Hij had gedwaald bij het aangaan van de borgtocht, omdat hij dacht dat de bank over voldoende zekerheden beschikte en dat hij als borg nooit zou worden aangesproken.
• De bank had haar zorgplicht geschonden en hem onvoldoende geïnformeerd over de risico’s.
• De borgtocht was niet rechtsgeldig, omdat deze in strijd zou zijn met de redelijkheid en billijkheid.

Het hof verwierp deze argumenten en oordeelde dat de borg alsnog aan zijn verplichtingen moest voldoen.

Het oordeel van het Hof: Banken mogen zakelijke borgen aanspreken

Het Gerechtshof Amsterdam stelde ABN AMRO en Rabobank grotendeels in het gelijk. Belangrijke punten uit de uitspraak:

Zakelijke borgen genieten minder bescherming dan particuliere borgen

Omdat [appellant] een bestuurder en meerderheidsaandeelhouder was, werd hij als zakelijke borg beschouwd. Dat betekent dat hij geen extra bescherming geniet zoals een particuliere consument.

Geen schending van de zorgplicht door de bank

Het hof oordeelde dat [appellant] voldoende op de hoogte was van de risico’s van de borgtocht. Hij had toegang tot de financiële informatie van het bedrijf en had de tijd om zich goed te laten informeren.

Geen sprake van dwaling

De borgtocht vermeldde expliciet dat [appellant] persoonlijk aansprakelijk kon worden gesteld als het bedrijf de lening niet zou terugbetalen. Dit was voor hem kenbaar en had hem duidelijk moeten zijn.

Geen misbruik van omstandigheden

[appellant] beweerde dat hij onder druk stond om de borgtocht te ondertekenen, maar het hof oordeelde dat hij als ervaren bestuurder de mogelijke risico’s had kunnen inschatten.

Geen beroep op redelijkheid en billijkheid

Het hof oordeelde dat de borgtocht niet onaanvaardbaar was en dat [appellant] bewust had ingestemd met de verplichtingen.

Het gevolg? [appellant] moest € 7,5 miljoen plus rente en kosten betalen aan ABN AMRO en Rabobank.

Wat betekent dit voor ondernemers en particuliere borgen?

Deze uitspraak heeft grote gevolgen voor ondernemers en particulieren die zich als borg verbinden aan zakelijke leningen. Banken hebben een sterke positie en kunnen zakelijke borgen aanspreken, zelfs als ze later spijt krijgen van hun beslissing.

Belangrijke lessen uit deze zaak

• Weet wat je tekent. Een borgtocht is een serieuze verplichting. Je kunt persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor zakelijke schulden.
• Schakel juridisch advies in. Zorg dat je volledig begrijpt wat de borgtocht inhoudt en welke gevolgen eraan verbonden zijn.
• Banken moeten je informeren, maar niet beschermen. Als zakelijke borg heb je geen speciale bescherming zoals een particuliere consument. De bank hoeft je niet tegen jezelf te beschermen.
• Controleer beëindigingsvoorwaarden. Sommige borgtochten bevatten voorwaarden waaronder ze eindigen. In deze zaak had [appellant] de borg kunnen beëindigen als aan bepaalde voorwaarden was voldaan, maar dat gebeurde niet op tijd.
• Onderhandel over de borgtocht. Soms kun je afspraken maken om je risico te beperken, zoals een lager borgbedrag of een tijdelijke borgstelling in plaats van een borgstelling voor onbepaalde tijd.

Wat kun je doen als je als borg wordt aangesproken?

Als een bank je als borg aanspreekt en je in de problemen dreigt te komen, kun je verschillende stappen ondernemen:

• Controleer of de bank haar zorgplicht heeft nageleefd. Hoewel banken minder zorgplicht hebben bij zakelijke borgen, mogen ze je niet oplichten of bewust informatie achterhouden.
• Onderzoek of de borgtocht vernietigd kan worden. In sommige gevallen kan een borgtocht worden vernietigd op grond van dwaling, misbruik van omstandigheden, of onjuiste informatieverstrekking.
• Onderhandel met de bank. Soms is de bank bereid om een schikking te treffen of de betalingsvoorwaarden te versoepelen.
• Schakel een jurist in. Een gespecialiseerde advocaat kan helpen om je rechten te beschermen en te beoordelen of de borgtocht rechtsgeldig is.

Conclusie: Voorkom financiële valkuilen als borg

Deze uitspraak bevestigt dat zakelijke borgen verantwoordelijk worden gehouden voor hun verplichtingen. Het is cruciaal om volledig op de hoogte te zijn van de risico’s voordat je een borgtocht aangaat.

Ben jij als borg aangesproken door een bank? Of overweeg je een borgstelling maar wil je juridisch advies? Wij kunnen helpen. Neem vandaag nog contact op met Financieel Recht Advocaten.