Schending zorgplicht bank: Wat betekent dit en wat zijn uw rechten?

Banken spelen een cruciale rol in de samenleving. Ze bieden financiële producten en diensten aan consumenten en bedrijven en hebben daardoor een grote verantwoordelijkheid. In ruil voor deze positie rust op hen een zorgplicht. Dit betekent dat banken verplicht zijn om klanten goed te informeren en te beschermen tegen onverantwoordelijke financiële risico’s.

Maar wat gebeurt er als een bank deze zorgplicht schendt? Kunt u de bank aansprakelijk stellen? En wat zijn uw rechten als u schade heeft geleden door nalatig handelen van de bank? In deze blog bespreken we de bancaire zorgplicht, wat een schending inhoudt en wat u kunt doen als u hierdoor gedupeerd bent.

Wat is de zorgplicht van banken?

De zorgplicht van banken houdt in dat zij hun klanten goed en zorgvuldig moeten begeleiden bij financiële producten en diensten. Dit betekent dat banken:

• Klanten goed moeten informeren over financiële risico’s.
• Zich moeten verdiepen in de financiële situatie van hun klant.
• Geen onverantwoorde kredieten mogen verstrekken.
• Risicovolle producten niet mogen aanbieden zonder duidelijke uitleg.

De zorgplicht geldt zowel voor particuliere als zakelijke klanten en kan zich in sommige gevallen zelfs uitstrekken tot derden, zoals borgstellers of echtgenoten van ondernemers die leningen afsluiten. Binnen de bancaire zorgplicht wordt onderscheid gemaakt tussen twee vormen:

Algemene zorgplicht

De algemene zorgplicht is vastgelegd in de Wet op het financieel toezicht (Wft). Dit betekent dat banken zorgvuldig en transparant moeten handelen in het belang van hun klanten. Banken moeten klanten voldoende informeren over producten en hen helpen bij het maken van een weloverwogen financiële beslissing.

Bijzondere zorgplicht

De bijzondere zorgplicht gaat een stap verder en is ontstaan in de rechtspraak. Banken moeten in sommige gevallen hun klanten actief beschermen tegen onverantwoorde financiële beslissingen. Dit geldt vooral bij complexe financiële producten of situaties waarin een klant financieel kwetsbaar is.De bijzondere zorgplicht strekt zich uit over:

• De precontractuele fase: vóórdat een klant een financieel product afsluit, moet de bank voldoende uitleg geven over de risico’s.
• De contractuele fase: tijdens de looptijd van een contract moet de bank de klant blijven informeren over belangrijke wijzigingen.
• De postcontractuele fase: na afloop van de overeenkomst mag de bank niet zomaar stoppen met haar zorgplicht, bijvoorbeeld bij restschulden of risicovolle beleggingen.

Wat is een schending van de zorgplicht?

Een bank schendt haar zorgplicht als zij nalatig handelt en daardoor schade veroorzaakt bij haar klant. Dit kan op verschillende manieren gebeuren, zoals:

• Onvoldoende onderzoek doen naar de financiële situatie van de klant ➝ Bijvoorbeeld als een bank een te hoge lening verstrekt zonder te controleren of de klant deze kan terugbetalen.


• Verkeerde of onvolledige informatie geven ➝ Bijvoorbeeld als een bank een klant niet waarschuwt voor de hoge risico’s van een beleggingsproduct.
• Overkreditering toestaan ➝ Bijvoorbeeld als een bank een hypotheek verstrekt die niet past bij het inkomen van de klant, waardoor hij in financiële problemen komt.
• Onterecht opzeggen van een krediet ➝ Bijvoorbeeld als een bank een kredietovereenkomst beëindigt zonder gegronde reden, terwijl de klant nog aan zijn verplichtingen voldoet.
• Niet waarschuwen voor grote financiële risico’s ➝ Bijvoorbeeld als een bank ondernemers niet informeert over wijzigingen in wetgeving die grote gevolgen kunnen hebben voor hun bedrijfsvoering.

Praktijkvoorbeeld: Overkreditering en schending van de zorgplicht

Stel dat een bank u een lening verstrekt op basis van een verwacht toekomstig inkomen, bijvoorbeeld een promotie die nog niet is bevestigd. U ontvangt de lening, maar de promotie gaat niet door en u kunt de lening niet aflossen. In dit geval had de bank beter moeten onderzoeken of de lening verantwoord was. Dit kan worden beschouwd als een schending van de zorgplicht, waardoor u de bank aansprakelijk kunt stellen.

Wanneer kan de bank aansprakelijk worden gehouden?

Om een bank aansprakelijk te stellen voor een zorgplichtschending, moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan:

De zorgplicht is geschonden

U moet kunnen aantonen dat de bank zich niet aan haar verplichtingen heeft gehouden. Dit kan bijvoorbeeld doordat de bank onvoldoende onderzoek heeft gedaan, geen juiste informatie heeft gegeven of u heeft blootgesteld aan onverantwoorde financiële risico’s.

Er is schade ontstaan

U moet aantonen dat u financieel nadeel heeft geleden als gevolg van de fout van de bank. Dit kan bijvoorbeeld een restschuld zijn na een faillissement, een verlies op een beleggingsproduct of een onbetaalbare lening.

Er is een causaal verband

De schade moet direct het gevolg zijn van de fout van de bank. U moet kunnen bewijzen dat de bank haar zorgplicht heeft geschonden en dat u daardoor schade heeft geleden.

Er is tijdig geklaagd

Volgens artikel 6:89 van het Burgerlijk Wetboek moet u binnen een redelijke termijn klagen over de schending van de zorgplicht. Wacht u te lang, dan kan de bank zich beroepen op de klachtplicht en kan uw claim worden afgewezen.

Wat kunt u doen als de bank haar zorgplicht heeft geschonden?

Heeft u schade geleden door een nalatige bank? Dan kunt u de volgende stappen ondernemen:

• 1. Klacht indienen bij de bank: Dien een schriftelijke klacht in bij uw bank en geef aan waarom u denkt dat de zorgplicht is geschonden. Vraag om een oplossing, zoals een compensatie of herstel van de fout.
• 2. Klacht indienen bij een toezichthouder: Als de bank niet naar tevredenheid reageert, kunt u een klacht indienen bij: De Autoriteit Financiële Markten (AFM) of de Nederlandse Bank (DNB). Deze instanties houden toezicht op het gedrag van banken en kunnen maatregelen treffen bij ernstige overtredingen.
• 3. Schadevergoeding eisen: Als de zorgplichtschending heeft geleid tot financiële schade, kunt u proberen een schadevergoeding te krijgen. Dit kan via een schikking met de bank of via een juridische procedure.
• 4. Juridisch advies inwinnen: Een advocaat gespecialiseerd in financieel recht kan u helpen uw zaak sterker te maken. In sommige gevallen kan een rechtszaak nodig zijn om een vergoeding af te dwingen.

Conclusie: Banken hebben een zorgplicht, maar wat als dit wordt geschonden?

De zorgplicht van banken is bedoeld om consumenten en ondernemers te beschermen tegen onverantwoorde financiële risico’s. Als een bank haar zorgplicht schendt, kan dit leiden tot financiële schade, bijvoorbeeld door overkreditering, onjuiste informatie of het niet waarschuwen voor risico’s.

Als u denkt dat uw bank haar zorgplicht heeft geschonden, is het belangrijk om tijdig actie te ondernemen. Dien een klacht in, schakel een juridisch expert in en bekijk of u schadevergoeding kunt eisen. Banken moeten verantwoordelijkheid nemen voor hun fouten, en u heeft rechten als klant.

Heeft u te maken met een zorgplichtschending en wilt u weten wat uw mogelijkheden zijn? Neem dan contact op de advocaten van Financieel Recht Advocaten.