Zakelijke borgstelling: uw verplichtingen en de risico’s

Een zakelijke borgstelling is een veelvoorkomende manier om extra zekerheid te bieden bij een zakelijke lening of kredietovereenkomst. Hierbij stelt een ondernemer, vaak een directeur-grootaandeelhouder (DGA), zich persoonlijk garant voor de terugbetaling van een zakelijke schuld. Dit betekent dat als de onderneming niet aan haar verplichtingen kan voldoen, de schuldeiser de borg kan aanspreken op zijn of haar privévermogen.

Hoewel een zakelijke borgstelling bedrijven helpt om financiering te verkrijgen, kan het verstrekkende gevolgen hebben voor de ondernemer. In deze uitgebreide blog bespreken we hoe een zakelijke borgstelling werkt, de rechten en plichten van de borg, de risico’s en hoe u zich hiertegen kunt beschermen.

Wat is een zakelijke borgstelling?

Een zakelijke borgstelling is een juridische overeenkomst waarin een derde partij – meestal de bestuurder of aandeelhouder van een onderneming – zich garant stelt voor de verplichtingen van die onderneming. Dit gebeurt vaak op verzoek van een bank of een andere kredietverstrekker, die hiermee extra zekerheid wil hebben dat de lening wordt terugbetaald.

Een zakelijke borgtocht kent de volgende kernkenmerken:

• Subsidiair karakter: De borg wordt pas aangesproken als de hoofdschuldenaar (de onderneming) haar verplichtingen niet nakomt.
• Zakelijke context: De borgstelling wordt afgegeven in het kader van de bedrijfsvoering en valt daarom onder andere wettelijke regels dan een particuliere borgtocht.
• Privé-aansprakelijkheid: De borg kan met zijn of haar privévermogen aansprakelijk worden gesteld voor de schuld van de onderneming.
• Geen echtelijke bescherming: In tegenstelling tot een particuliere borgtocht is bij een zakelijke borgstelling de toestemming van een echtgenoot of partner niet vereist.

Een zakelijke borgstelling kan op verschillende manieren worden vormgegeven, bijvoorbeeld als aanvullende zekerheid naast een hypotheek of pandrecht, of als zelfstandige garantie zonder verdere zekerheden.

Waarom vraagt een bank om een zakelijke borgstelling?

Banken en andere kredietverstrekkers willen zoveel mogelijk zekerheid dat een lening wordt terugbetaald. Daarom vragen zij vaak niet alleen om onderpand, zoals een hypotheek of pandrecht, maar ook om een persoonlijke borgstelling van de ondernemer. Dit gebeurt vooral in de volgende situaties:

• De onderneming heeft onvoldoende eigen vermogen of bezittingen als onderpand.
• De bank wil extra zekerheid naast bestaande zekerheden.
• De onderneming heeft een hoog risicoprofiel of weinig kredietgeschiedenis.
• De lening is bedoeld voor een startende onderneming zonder bewezen resultaten.

Door een borgstelling af te dwingen, zorgt de bank ervoor dat de ondernemer persoonlijk verantwoordelijk wordt gehouden voor de terugbetaling van de lening. Dit vermindert het risico voor de bank, maar vergroot het risico voor de ondernemer.

Wat zijn de risico’s van een zakelijke borgstelling?

Het aangaan van een zakelijke borgstelling is niet zonder risico. Veel ondernemers realiseren zich pas de gevolgen wanneer zij daadwerkelijk worden aangesproken op de schuld. De belangrijkste risico’s zijn:

1. Aansprakelijkheid met privévermogen

Als de onderneming failliet gaat of niet aan haar betalingsverplichtingen kan voldoen, kan de bank de borg persoonlijk aanspreken. Dit betekent dat privébezittingen, zoals spaargeld of een eigen woning, in gevaar kunnen komen.

2. Geen wettelijke bescherming voor DGA’s

De wet biedt extra bescherming voor particulieren die zich borg stellen, maar deze bescherming geldt niet voor een DGA die zich garant stelt voor zijn of haar bedrijf. Hierdoor zijn zakelijke borgen kwetsbaarder voor aansprakelijkheid.

3. Invloed op de eigen kredietwaardigheid

Een borgstelling kan gevolgen hebben voor de financiële positie van de ondernemer. Banken kunnen bij het beoordelen van een hypotheek- of leningaanvraag rekening houden met de borgtochtverplichtingen.

4. Partner en gezin kunnen indirecte gevolgen ondervinden

Hoewel bij een zakelijke borgtocht geen toestemming van de echtgenoot vereist is, kunnen de financiële gevolgen alsnog groot zijn. Als de borg wordt aangesproken, kan dit leiden tot verlies van privévermogen dat ook de partner en het gezin raakt.

5. Langdurige aansprakelijkheid

Een borgstelling eindigt niet automatisch als de onderneming stopt. De ondernemer blijft aansprakelijk zolang de schuld niet is afgelost of de borgstelling niet formeel is beëindigd.

Hoe kunt u zich beschermen bij een zakelijke borgstelling?

Hoewel een zakelijke borgstelling risico’s met zich meebrengt, zijn er manieren om uzelf te beschermen en de gevolgen te beperken. Hier zijn enkele belangrijke stappen:

• Beperk de borgstelling tot een maximumbedrag Zorg ervoor dat in de borgstellingsovereenkomst een maximaal bedrag wordt vastgelegd waarvoor u aansprakelijk bent. Zo voorkomt u dat u onverwachts voor een veel hoger bedrag wordt aangesproken.
• Onderhandel over de looptijd van de borgtocht Maak afspraken over de duur van de borgstelling. Voorkom dat u onbeperkt aansprakelijk blijft, zelfs als de onderneming inmiddels is overgenomen of stopgezet.
• Onderzoek de financiële positie van de onderneming Wees ervan bewust hoe financieel gezond de onderneming is voordat u zich borg stelt. Vraag naar financiële rapportages en beoordeel of de onderneming in staat is de schuld terug te betalen.
• Alternatieve zekerheden onderzoeken Onderzoek of andere vormen van zekerheid mogelijk zijn, zoals een pandrecht of hypotheek, zodat u niet direct met uw privévermogen aansprakelijk wordt gesteld.
• Leg afspraken schriftelijk vast Zorg ervoor dat de borgstellingsovereenkomst duidelijk en volledig is opgesteld. Schakel indien nodig een jurist in om de voorwaarden te controleren.

Wat zijn uw rechten als zakelijke borg?

Hoewel een zakelijke borg minder bescherming geniet dan een particuliere borg, zijn er toch enkele rechten en mogelijkheden om onder een borgstelling uit te komen.

1. Zorgplicht van de bank

Banken hebben een bijzondere zorgplicht bij het aangaan van een borgstelling. Dit betekent dat zij u duidelijk moeten informeren over de risico’s en consequenties. Als de bank dit niet heeft gedaan, kan de borgtocht in sommige gevallen worden vernietigd.

2. Schending van de zorgplicht door de bank

Als de bank haar zorgplicht heeft geschonden, bijvoorbeeld door belangrijke informatie achter te houden of door fouten te maken bij de uitwinning van zekerheden, kan dit een reden zijn om de borgstelling aan te vechten.

3. Wijziging van de overeenkomst zonder uw toestemming

Als de bank of de onderneming de kredietvoorwaarden wijzigt zonder uw instemming, kan dit gevolgen hebben voor uw borgstelling. In sommige gevallen kan dit leiden tot het vervallen van uw verplichtingen.

4. Onverantwoord grote financiële lasten

Als de bank had kunnen weten dat de borgstelling financieel onverantwoord was, kan deze in sommige gevallen worden vernietigd.

Conclusie

Een zakelijke borgstelling kan ondernemers helpen bij het verkrijgen van financiering, maar brengt aanzienlijke risico’s met zich mee. Door uzelf goed te informeren, de voorwaarden kritisch te bekijken en juridisch advies in te winnen, kunt u de risico’s beperken en uw privévermogen beschermen.

Heeft u vragen over een zakelijke borgstelling of wordt u als borg aangesproken? Neem dan contact op met Financieel Recht Advocaten om uw positie te beoordelen en te zien welke opties u heeft om onder de borgstelling uit te komen.