Een borgtocht particulier is een juridische overeenkomst waarbij een particulier zich garant stelt voor de schuld van een ander. Dit betekent dat als de hoofdschuldenaar niet aan zijn betalingsverplichtingen voldoet, de borg door de schuldeiser kan worden aangesproken om de schuld alsnog te betalen. Dit komt vaak voor bij hypotheken, huurcontracten of zakelijke leningen, waarbij een ouder, partner of vriend borg staat. Hoewel dit een extra zekerheid biedt voor de schuldeiser, kan het verstrekkende financiële en juridische gevolgen hebben voor de borg.
Wat is een particuliere borgtocht en waarom is het belangrijk?
In de praktijk vragen banken en andere kredietverstrekkers regelmatig om een particuliere borgtocht als extra zekerheid bij het verstrekken van een lening. Dit gebeurt vooral als de hoofdschuldenaar niet over voldoende financiële draagkracht beschikt. Door een borg te eisen, heeft de schuldeiser een vangnet: als de hoofdschuldenaar niet betaalt, kan hij zich verhalen op de borg.
Wat veel mensen echter niet weten, is dat een particuliere borgtocht hen in grote financiële problemen kan brengen. Veel borgen denken dat zij slechts een formaliteit ondertekenen en gaan ervan uit dat de hoofdschuldenaar de schuld wel zal aflossen. Wanneer dit niet gebeurt, worden zij plots geconfronteerd met hoge schulden en juridische procedures.
Banken hebben bij particuliere borgen een bijzondere zorgplicht. Dit betekent dat zij de borg goed moeten informeren over de risico’s. In de praktijk gebeurt dit echter niet altijd voldoende, waardoor sommige borgen zich niet bewust zijn van de consequenties. Dit kan ertoe leiden dat een borgstelling onder bepaalde voorwaarden vernietigd kan worden, bijvoorbeeld als de bank haar zorgplicht heeft geschonden of als er sprake is van dwaling.
Hoe werkt een particuliere borgtocht?
Een particuliere borgtocht ontstaat door een overeenkomst tussen de borg en de schuldeiser. De hoofdschuldenaar hoeft deze overeenkomst niet mee te tekenen of zelfs maar te weten dat de borgstelling bestaat. Dit betekent dat een persoon zich borg kan stellen zonder dat de hoofdschuldenaar hiervan op de hoogte is.
Een borgtocht particulier moet aan bepaalde voorwaarden voldoen om rechtsgeldig te zijn:
Schriftelijke vastlegging: De borgstelling moet altijd op papier worden vastgelegd. Mondelinge afspraken zijn niet rechtsgeldig.
Maximumbedrag: Er moet een maximumbedrag worden afgesproken waarvoor de borg aansprakelijk is. Als dit ontbreekt, kan de borgtocht vernietigd worden.
Toestemming van de partner: Als de borg getrouwd is of een geregistreerd partnerschap heeft, is schriftelijke toestemming van de partner vereist. Zonder deze toestemming kan de borgtocht worden vernietigd.
Voorbeeld uit de praktijk
Stel dat een ouder zich borg stelt voor de hypotheek van zijn of haar kind. De bank eist deze borgtocht omdat het kind een onzeker inkomen heeft. Als het kind de hypotheek niet meer kan betalen, kan de bank de ouder verplichten om de betalingsverplichtingen over te nemen. Dit kan grote gevolgen hebben voor de financiële situatie van de ouder, vooral als hij of zij niet goed is geïnformeerd over de risico’s.
Wat zijn de risico’s van een particuliere borgtocht?
Een particuliere borgtocht brengt aanzienlijke risico’s met zich mee. Veel mensen realiseren zich pas hoe groot het gevaar is als ze daadwerkelijk worden aangesproken door de schuldeiser. De belangrijkste risico’s zijn:
Aansprakelijkheid voor de schuld van een ander: Als borg kunt u verplicht worden om de schuld van de hoofdschuldenaar te betalen, zelfs als u zelf geen enkele invloed heeft gehad op de financiële situatie van deze persoon.
Beperkte controle over de situatie van de hoofdschuldenaar: Hoewel u garant staat voor de schuld, heeft u geen zeggenschap over de manier waarop de hoofdschuldenaar met zijn geld omgaat. Als deze onverantwoordelijk handelt of failliet gaat, kunt u alsnog worden aangesproken.
Invloed op uw eigen kredietwaardigheid: Een borgstelling wordt door banken gezien als een extra financiële verplichting. Dit kan ertoe leiden dat u zelf minder kunt lenen voor bijvoorbeeld een hypotheek of een andere financiering.
Juridische complicaties: Het is vaak lastig om onder een borgstelling uit te komen. Zelfs als u niet goed bent voorgelicht of als er sprake is van een fout van de schuldeiser, kan het een lange en dure juridische strijd worden om uw aansprakelijkheid te betwisten.
Toestemming van de partner vereist: Bent u getrouwd of heeft u een geregistreerd partnerschap? Dan moet uw partner schriftelijk instemmen met de borgstelling. Als deze toestemming ontbreekt, kan de borgtocht in bepaalde gevallen worden vernietigd.
Wat zijn uw rechten als particuliere borg?
Omdat een particuliere borg vaak niet dezelfde financiële en juridische kennis heeft als een bank, biedt de wet extra bescherming. De belangrijkste rechten zijn:
Recht op volledige en duidelijke informatie: Een bank of kredietverstrekker is verplicht om u volledig te informeren over de risico’s van de borgtocht.
Een schriftelijke overeenkomst is verplicht: Een particuliere borgtocht is alleen geldig als deze op papier staat. Mondelinge toezeggingen zijn niet bindend.
Maximumbedrag moet worden vastgelegd: Een borgstelling moet een maximumbedrag bevatten waarvoor u aansprakelijk bent. Zonder dit maximum kan de borgtocht vernietigd worden.
Toestemming van de partner is vereist: Als u een partner heeft, moet deze schriftelijk instemmen met de borgtocht. Ontbreekt deze toestemming, dan kan de borgstelling mogelijk ongeldig worden verklaard.
Mogelijkheid tot vernietiging bij misleiding of dwaling: Als u door onvolledige informatie of misleiding een borgtocht bent aangegaan, kunt u onder bepaalde omstandigheden de borgstelling laten vernietigen.
Hoe kunt u onder een particuliere borgtocht uitkomen?
Er zijn verschillende situaties waarin een particuliere borgtocht vernietigd kan worden:
Schending van de zorgplicht door de bank: Als de bank u niet goed heeft geïnformeerd over de risico’s, kan de borgtocht ongeldig worden verklaard.
Dwaling of bedrog: Als u op basis van onjuiste of onvolledige informatie een borgstelling bent aangegaan, kan deze worden vernietigd.
Ontbreken van echtelijke toestemming: Heeft uw partner niet meegetekend terwijl dit wettelijk verplicht was? Dan kan de borgtocht worden vernietigd.
Onverantwoord grote financiële risico’s: Als de bank wist of had moeten weten dat u de borgtocht financieel niet kon dragen, kan de overeenkomst nietig worden verklaard.
Voorbeeld uit de rechtspraak: In een recente rechtszaak werd een borg vrijgesteld van zijn verplichtingen omdat de bank hem niet voldoende had geïnformeerd over de financiële risico’s. De rechtbank oordeelde dat de bank haar zorgplicht had geschonden, waardoor de borgtocht werd vernietigd.
Conclusie: Wees voorzichtig met particuliere borgtochten
Een borgtocht particulier kan grote financiële gevolgen hebben. Hoewel het een manier kan zijn om iemand te helpen, brengt het aanzienlijke risico’s met zich mee. Zorg ervoor dat u altijd goed geïnformeerd bent en overweeg juridisch advies in te winnen voordat u tekent. Heeft u vragen over een particuliere borgtocht of bent u onterecht aansprakelijk gesteld? Neem vrijblijvend contact op met een van de advocaten van Financieel Recht Advocaten.
