Registratie in een waarschuwingsregister en de Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS): verhoogd risico op verdere gegevensdeling?

Wanneer een financiële instelling u registreert in een waarschuwingsregister zoals het Intern Verwijzingsregister (IVR) of het Extern Verwijzingsregister (EVR), kan dit verstrekkende gevolgen hebben voor uw financiële positie. Met de invoering van de Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS) neemt het risico toe dat uw persoonsgegevens breder worden gedeeld, niet alleen binnen de financiële sector, maar ook met toezichthouders en opsporingsinstanties. Dit kan leiden tot uitsluiting van financiële diensten en zelfs juridische complicaties. In dit artikel bespreken we de impact van deze ontwikkelingen, de risico’s van gegevensdeling en welke stappen u kunt ondernemen om uw rechten te beschermen.

1. Het IVR en EVR als waarschuwingsregisters in de financiële sector

Wanneer een bank of verzekeraar een klant verdenkt van fraude of een ander risicovol incident, kan deze een registratie aanbrengen in een van de waarschuwingsregisters:

• Intern Verwijzingsregister (IVR): Alleen toegankelijk binnen de financiële instelling zelf en haar groepsmaatschappijen. Een registratie hierin wijst op een verhoogd risico, bijvoorbeeld door een vermoeden van fraude of ongewenst gedrag.
• Extern Verwijzingsregister (EVR): Inzage is mogelijk voor andere financiële instellingen. Dit kan leiden tot uitsluiting van bankdiensten en verzekeringen. Registratie mag alleen bij een bewezen betrokkenheid bij een ernstig incident zoals fraude of witwassen.

Deze registraties kunnen leiden tot grote financiële beperkingen, zoals het niet meer kunnen afsluiten van een hypotheek of het verliezen van een zakelijke rekening.

2. Impact van de WGS op een IVR/EVR-registratie

Met de inwerkingtreding van de Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS) ontstaat een juridisch kader waarin banken en overheidsinstanties persoonsgegevens mogen uitwisselen binnen samenwerkingsverbanden zoals:

• Financieel Expertise Centrum (FEC) – Samenwerking tussen toezichthouders en financiële instellingen om fraude en witwassen te bestrijden.
• Infobox Crimineel en Onverklaarbaar Vermogen (iCOV) – Gericht op het opsporen van illegale geldstromen en fiscale fraude.
• Regionale Informatie- en Expertisecentra (RIEC’s) – Bestrijding van ondermijnende criminaliteit, waarbij financiële instellingen betrokken kunnen worden.

Wat betekent dit concreet?

• Een EVR-registratie kan de aandacht trekken van deze samenwerkingsverbanden, waardoor gegevens breder kunnen worden gedeeld dan aanvankelijk bedoeld.
• Informatie die oorspronkelijk alleen voor financiële instellingen bedoeld was (EVR), kan onder de WGS toegankelijk worden voor opsporingsdiensten of toezichthouders.
• Een IVR-registratie kan door nieuwe gegevensanalyses en profilering alsnog leiden tot opname in bredere databases.

Dit betekent dat een initiële private registratie door een bank kan uitmonden in een overheidsonderzoek, met mogelijk zwaardere juridische gevolgen.

3. Privacy en proportionaliteit: kritiek op de WGS

Stichting Privacy First heeft ernstige bezwaren geuit tegen de WGS en waarschuwt dat deze wet de privacybescherming fundamenteel ondermijnt. De belangrijkste kritiekpunten zijn:

• Gebrek aan maatschappelijke noodzaak en proportionaliteit: De wet introduceert grootschalige en heimelijke profilering, zonder voldoende juridische onderbouwing.
• Onrechtmatige grondslag: De wet wordt gebaseerd op een ruime interpretatie van artikel 6 lid 3 AVG, die nationale overheden veel vrijheid geeft om persoonsgegevens zonder duidelijke begrenzing te verwerken.
• Mogelijke massa-surveillance: Door de brede toepassing van gegevensdeling dreigt een situatie waarin burgers voortdurend worden gevolgd en geprofileerd.

Een registratie in het EVR of IVR kan hierdoor de eerste stap zijn naar een bredere monitoring binnen deze netwerken.

4. Moet u zich verzetten tegen een IVR- of EVR-registratie vanwege de WGS?

Gezien het risico dat een waarschuwingsregistratie leidt tot verdere verspreiding van gegevens binnen samenwerkingsverbanden, is het absoluut raadzaam om bezwaar te maken tegen een onterechte opname in het EVR of zelfs in het IVR.

Waarom?

Voorkomen van bredere gegevensverspreiding

Een EVR-registratie kan ervoor zorgen dat informatie gedeeld wordt met opsporingsdiensten of toezichthouders, met mogelijke juridische consequenties.

Beperking van financiële schade

Door verdere verspreiding kunnen banken of verzekeraars massaal besluiten hun diensten te beëindigen.

AVG en privacyrechten

De WGS is omstreden vanwege de mogelijke schending van de AVG. Dit kan een extra juridisch argument zijn in een bezwaarprocedure.

Let op: Zodra een EVR-registratie in combinatie met een WGS-melding plaatsvindt, kan dit verstrekkende gevolgen hebben voor uw financiële mogelijkheden en juridische positie.

Welke actie moet ik ondernemen?:

• 1. Dien een AVG-inzageverzoek in bij uw bank om te achterhalen welke gegevens over u zijn geregistreerd.
• 2. Maak bezwaar tegen een EVR-registratie en onderbouw dat deze disproportioneel is. U kunt zelf bezwaar maken of u laten bijstaan door een van onze advocaten.
• 3. Schakel een financieel recht-advocaat in als uw bezwaar wordt afgewezen.
• 4. Dien een klacht in bij Kifid als de registratie door een verzekeraar of financiële instelling is gedaan of start een zaak bij de burgerlijke rechter.
• 5. Let op signalen van bredere gegevensdeling en dien tijdig een klacht in bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

5. Conclusie: verhoogde risico’s maken verzet noodzakelijk

De combinatie van een registratie in het EVR of IVR met de WGS vergroot het risico dat persoonsgegevens in bredere verbanden worden gedeeld. Dit kan leiden tot extra onderzoeken, verlies van financiële producten en zelfs strafrechtelijke implicaties.

Bezwaar maken is essentieel omdat:

• Een onterechte registratie moet bestreden worden, niet alleen vanwege de directe financiële gevolgen, maar ook om verdere profilering en monitoring te voorkomen.
• De WGS creëert nieuwe risico’s op grootschalige gegevensdeling, die onomkeerbare gevolgen kunnen hebben voor uw financiële en juridische positie.
• Het recht op privacy en proportionaliteit wordt door deze ontwikkelingen onder druk gezet. Het is dus cruciaal om uw rechten actief te beschermen.

Heeft u een IVR- of EVR-registratie en vreest u verdere gegevensdeling? Neem juridische stappen voordat uw financiële en privacyrechten verder worden aangetast. U kunt vrijblijvend contact met ons opnemen.